موتور سه سیلندر تیوان چرا فراوری نشد؟ ، بودجه میلیاردی به کجا رفت؟ - عینک آفتابی

به گزارش عینک آفتابی، موتور سه سیلندر تیوان گروه بهمن که خط فراوری آن در سال 1400 افتتاح شد، چرا هرگز به فراوری نرسید؟ سرنوشت 44 میلیون دلار بودجه پرداختی به آن چه شد؟

عینک آفتابی - مجتبی اسماعیلی: خط فراوری موتور سه سیلندر تیوان گروه بهمن با حضور مجازی رییس جمهور وقت (حسن روحانی) و بعضی مقامات عالی رتبه کشور افتتاح شد. این جمله تیتر یک بیشتر رسانه های داخلی در فروردین ماه سال 1400 بود. شرکت توسعه قوای محرکه تیوان یکی از زیر مجموعه های گروه بهمن است.

قرار بود این شرکت با مشارکت شرکت آلمانی AVL SCHRICK ، موتورهای سه سیلندر توربوشارژ با قدرتی در بازه های 75، 120 و 143 اسب بخار را فراوری کند.

اما این شرکت هرگز موتوری را فراوری نکرد. بعلاوه تکلیف 44 میلیون دلار بودجه دولتی دریافتی به وسیله این شرکت هم نامعین است.

موتورهای تیوان قرار بود در بعضی از محصولات گروه بهمن و بعلاوه خودروهای شاهین و آریا سایپا نیز استفاده شوند. اما متاسفانه چنین اتفاقی هرگز رخ نداد.

شرکت توسعه قوای محرکه تیوان

در حال حاضر دو شرکت کروز و هولدینگ رایزکو مالکان شرکت تیوان هستند و این شرکت زیر مجموعه گروه بهمن واقع شده است. این شرکت در سال 1394 به ثبت رسید.

گروه خودروسازی بهمن در وب سایت خود خاطرنشان کرد: در سال 1398 علیرغم تحریم ها، شرکت توسعه قوای محرکه تیوان پیروز به خرید و واردات ماشین آلات کامل جهت فراوری قوای محرکه از کشورهای اروپایی شد. مجموعاً هفت خط شامل دو خط ماشین کاری سرسیلندر، خط ماشینکاری میل لنگ، خط ماشینکاری بلوک سیلندر و بعلاوه سه خط مونتاژ خریداری و به ایران انتقال داده شده است.

گروه بهمن بعلاوه اعلام نموده بود: ماموریت اصلی شرکت، توسعه و فراوری خانواده قوای محرکه خودرو بر اساس استانداردهای روز جهان در داخل کشور است. این شرکت توانایی پاسخگویی به احتیاجهای داخلی (برای محدوده خودروهای سواری و کراس اور) به ظرفیت سالانه 250 هزار دستگاه موتور خودرو را داراست. خطوط فراوری طرح فوق، بزرگترین و مدرن ترین خطوط فراوری موتور منطقه خاورمیانه است.

اما چرا پس از گذشت چهار سال از خرید ماشین آلات به وسیله شرکت تیوان، هیچ پیشرانه ای به فراوری نرسید؟

واقعیت ماجرا چیست؟

یک منبع آگاه در این زمینه به عینک آفتابی گفت: با لابی بعضی افراد مانند منوچهر منطقی، 170 میلیون دلار بودجه به پروژه موتور تیوان اختصاص یافت.

گروه بهمن نیز خود مدعی دریافت 44 میلیون دلار بودجه شد. اما این پیشرانه با مشارکت شرکت AVL آلمان، تنها به مرحله طراحی و ساخت نمونه میول (آزمایشگاهی) رسید.

معیار طراحی این پیشرانه نیز پیشرانه های سه سیلندر شرکت فورد بودند. ساخت یک نمونه آزمایشگاهی به هیچ عنوان به معنای طراحی و فراوری پیشرانه نیست و تا فراوری یک پیشرانه قابل نصب روی یک خودرو هنوز راه درازی در پیش است.

از طرف دیگر گروه بهمن تنها یک سری ماشین آلات مونتاژ و فراوری دست دوم متعلق به شرکت OPEL را به قیمت پنج میلیون دلار از مجارستان خریده بود.

یک منبع آگاه دیگر که خواست نامش فاش نگردد در این زمینه به بیت ران گفت: به اعتقاد من اصلا این رویه درست نیست. چرا که یک خودروساز باید نسبت به پلت فرم ها، گیربکس ها و شرایط موجود خود اقدام به فراوری و توسعه پیشرانه کند. این که یک بخش خصوصی برای خود پیشرانه فراوری کند و بعد به دیگران بگوید موتور من را خریداری کنید، سیاست اشتباهی است.

او شرح داد: از طرفی پیشرانه های توربو شارژ با بنزین بی کیفیت کشور و بعلاوه روغن موتورهایی که تقلبی آنها زیاد شده است، سازگاری ندارند و به سرعت دچار خرابی می شوند. جاده های ما کوهستانی است و ممکن است در زمینه کشش هم با مشکل روبرو شوند. لذا این سرمایه گذاری و سیاست از ابتدا غلط بود.

پیشرانه سه سیلندر تیوان قابل فراوری است؟

آیا اصلا پیشرانه سه سیلندر معرفی شده به وسیله گروه بهمن قابل فراوری است؟

یکی از مدیران سابق سازمان توسعه و نوسازی صنایع ایران در این زمینه به بیت ران گفت: طراحی و ساخت ابزار فراوری یک پیشرانه با توجه به طراحی موتور انجام می گردد.

ابزارهای خط فراوری تیوان مربوط به همان موتور فراوریی به وسیله OPEL است. این ابزارها برای ساخت یک پیشرانه تازه قابل استفاده نیستند.

در واقع هیچ شرکتی بر مبنای یک موتور آزمایشگاهی اقدام به خرید ماشین آلات نمی کند. در نتیجه این ابزار و ماشین آلات هیچ ارتباطی با پیشرانه آزمایشگاهی تیوان ندارند. پیشرانه تیوان از لحاظ کارشناسی فنی، هیچ گاه وجود خارجی نداشته است.

اما ماشین آلات خریداری شده به وسیله گروه بهمن که شامل خط مونتاژ، و خطوط ماشین کاری بلوک، سر سیلندر و میل لنگ هستند، توان فراوری پیشرانه های مالی سه و چهار سیلندر را دارند.

شکست ایران خودرو و سایپا به وسیله گروه بهمن؟

یکی از مدیران فعال در صنعت خودرو ایران به بیت ران توضیخ داد: هر چند موتور سه سیلندر تیوان به فراوری نرسید اما خط فراوری و مونتاژ آن، خط نسبتا خوبی است. به عقیده من گروه بهمن به زودی اقدام به مونتاژ یک پیشرانه چهار سیلندر روی آن خواهد نمود.

وی ادامه داد: اگر من هم جای گروه بهمن بودم، همین کار را می کردم! چرا که تنها مشکل حال حاضر گروه بهمن، نبود Power Train (قوای محرکه) برای خودش است. به عقیده من گروه بهمن با داشتن Power Train برای خودش، ظرف چند سال آینده، ایران خودرو و سایپا را شکست می دهد. من فکر می کنم قصد آن ها هم همین است.

اما یک منبع آگاه درباره خط فراوری خریداری شده برای موتور سه سیلندر تیوان به بیت ران گفت: گروه بهمن نه یک خط بلکه چند خط فراوری را خریداری کرد. این خط ها به وسیله شرکت اوپل آلمان برای فروش گذاشته شده بودند. این خطوط از کشورهای مختلفی مانند آلمان، مجارستان و… به کشور منتقل شدند. به جز گروه بهمن چند مشتری دیگر هم در پی خرید این خطوط بودند. در نهایت گروه بهمن پیروز به خریداری این خطوط شد. این خطوط چندان بد نیستند و حتی بعضی از قسمت های آن خیلی خوب است.

ساخت یک پیشرانه چقدر زمان احتیاج دارد؟

یک کارشناس طراحی موتور خودرو در زمینه زمان مورد احتیاج برای طراحی و ساخت یک موتور به بیت ران گفت: ابتدا یک موتور آزمایشگاهی با هزینه های بسیار بالا ساخته می گردد. این موتور تنها تبدیل طرح ها و کانسپت اولیه موتور، به نمونه فیزیکی است. بعد از این مرحله و تایید توسعه سیکل های احتراق، به سراغ طراحی جزییات می روند و مباحثی مانند روغن کاری و ارتعاشات هم به میان می آید.

پس از این مرحله نیز نوبت به ساخت نمونه پروتوتایپ (اولیه) می رسد. حدود 30 الی 40 نمونه پروتوتایپ با هزینه بالا نیز ساخته می گردد. سپس تست های دوام و فانکشنال روی این نمونه ها انجا می گردد. پس از این مرحله، طراحی بازنگری می گردد تا ایرادات پیش آمده رفع شوند. با طراحی تازه 30 الی 40 موتور دیگر هم ساخته می گردد و روی این موتورها، دیگر تست های دوام انجام می گردد. این مراحل از زمان طراحی و فراوری نمونه آزمایشگاهی تا به فراوری رسیدن پیشرانه حدود 36 ماه زمان احتیاج دارند. در صورتی که همه چیز درست و طبق استانداردهای اروپا پیش برود. معمولا در کشور ما این زمان بیشتر به طول می انجامد.

بر اساس تحقیقات بیت ران، تقریبا بیشتر مراحل بالا در پروژه موتور تیوان رخ نداد.

برنامه گروه بهمن برای تیوان چیست؟

یک منبع آگاه درباره برنامه گروه بهمن برای موتور سه سیلندر تیوان به بیت ران گفت: گروه بهمن یک مجموعه خط فراوری دست به نقد مناسب را خریداری کرد که این مجموعه توان فراوری پیشرانه های چهار سیلندر و سه سیلندر را دارد. احتمالا حالا هم در حال برنامه ریزی برای فراوری و مونتاژ یک پیشرانه است. اما موضوع اینجاست که پیشرانه سه سیلندر تیوان هیچ گاه وجود خارجی نداشت و باید آن را فراموش کنید.

بر طبق نظرات این منبع می توان نتیجه گیری کرد که اگر همین امروز هم گروه بهمن شروع به برنامه ریزی برای فراوری یک پیشرانه کند، حداقل 36 ماه دیگر آن را در اختیار دارد!

اما یک منبع موثق در زمینه برنامه گروه بهمن برای شرکت تیوان گفت: خطوط ماشین کاری و مونتاژ شرکت تیوان از شرکت های اشکودا و اوپل خریداری شدند. یکی از خریداران اصلی موتورهای سه سیلندر تیوان قرار بود شرکت سایپا باشد. اما آنها تیوان را فراموش کردند و در پی سرمایه گذاری تازه در مگا موتور رفتند. در نتیجه موتور سه سیلندر تیوان دیگر وجود خارجی ندارد. اما شرکت تیوان با توجه به در اختیار داشتن خطوط ماشینکاری سر سیلندر، میل لنگ و بلوک سیلندر، قرار است این قطعات را برای بعضی از موتورهای داخلی فراوری کند.

شرکت سایپا هم اکنون برنامه گسترده ای برای فراوری مشترک موتور با شرکت DAE چین دارد و باید همکاری با تیوان را به وسیله سایپا نامحتمل دانست.

گروه بهمن تماس های مکرر بیت ران برای تکمیل این گزارش و سر نوشت 44 میلیون دلار بودجه دریافتی بابت پروژه پیشرانه سه سیلندر تیوان را بدون پاسخ گذاشت.

بیت ران بعلاوه فعلا سندی قطعی از دریافت 44 میلیون دلار به وسیله گروه بهمن از دولت ندارد و این اطلاعات به وسیله بعضی منابع مطرح شده است.

موتور تازه شاهین چگونه مونتاژ می گردد؟

پیشرانه ME16 سایپا را بشناسید

زمان اعلام نتایج مرحله دوم فروش خودرو معین شد

سیستم کنترل پایداری ESP اجباری شد / خودروسازان اجرا نمی نمایند!

کیو جی موتور برند لوکس بنلی وارد ایران شد

شروع تست تصادف خودرو در ایران ؛ یورو انکپ در اولین مرکز تست تصادف خاورمیانه

ساینا اس سایپا تست و آنالیز شد؛ نرم، تنبل و خوش اشتها!

چرا پلیس نمی تواند جلوی شماره گذاری خودروهای نا ایمن را بگیرد؟