آیا مطالعه شب تا صبح امتحان صحیح است - عینک آفتابی

به گزارش عینک آفتابی، تهران (پانا) - یک روانشناس با تاکید بر اهمیت خواب، تغذیه و نوشیدن آب مناسب در شب و روز امتحان، گفت: اگرچه نمی توان اثر خواب مناسب را بر کسب نمره مناسب نادیده گرفت اما نمی توان به طور صد درصد گفت مطالعه شب تا صبح امتحان اشتباه است. نوع مطالعه افراد با یکدیگر متفاوت است و نکته حائز اهمیت این است که دانش آموزان باید در ابتدا زمان مناسب مطالعه خود را که در آن کارایی بالایی دارند؛ شناسایی نمایند.

به گزارش ایسنا، گوهر یسنا انزانی اظهار کرد: توجه به تغذیه، خواب و نوشیدن آب کافی و مناسب در شب های امتحان بسیار حائز اهمیت است. بعضی افراد در طول روز مطالعه مفید و بعضی شب هنگام کارایی بهتری برای مطالعه دارند. ابتدا باید توجه کرد که هر فرد از چه سیستم مطالعه ای استفاده می نماید و اینگونه زمان مطالعه مفید و مناسب را پیدا کرد.

این روانشناس ادامه داد: بعضی صرفا به دلیل کاهش عوامل مزاحم، هنگام شب آغاز به درس خواندن می نمایند، در چنین مواقعی باید از خانواده خواهش کرد که با رعایت بیشتر، عوامل مزاحم را کاهش دهند، اما بعضی به طور کلی در شب هنگام مطالعه بهتری دارند. چنین افرادی باید در نظر بگیرند در زمانی که مطالعه برایشان کارایی لازم را ندارد خواب کافی داشته باشند تا هنگام امتحان دچار کمبود خواب نشوند.

وی اضافه نمود: به طور کلی موکول کردن مطالعه کل بخشهای کتاب به موقعیت شب امتحان منجر به ایجاد مسائل فکری، احساسی، جسمی و رفتاری اعم از عدم تمرکز، خود سرزنشی، افکار خودآیند منفی، حسرت درس نخواندن در طول سال تحصیلی و... می شود. تمام نیروهای درونی نیز صرف افکار منفی می شود که به صورت چرخشی بر احساسات افراد اثر می گذارد.

این روانشناس معتقد است که موکول کردن مطالعه مطالب درسی به شب امتحان منجر به ایجاد خشم، ترس، افسردگی و حتی تنفر از آن درس و یا آموزگار می شود. دانش آموز در چنین شرایطی دیگران و والدین و خود را مقصر می داند، عصبانی می شود. ترس از شکست، اشتباه، قضاوت، طرد شدن، از دست دادن نمره و موقعیت در او ایجاد می شود. به طوری که این احساسات بر روی جسم او نیز اثر گذاشته و مسائل جسمانی نظیر مسائل گوارشی برای دانش آموز ایجاد می نماید. از این رو توصیه می شود درس خواندن تنها به شب امتحان موکول نشود بلکه در طول سال تحصیلی، دروس مطالعه شوند.

به گفته وی، به طور کلی شیوه مطالعه برای امتحان دانش آموزان جزء تجارب آنها محسوب می شود که از همان طریق افکار خود را ساخته اند. بعضی تا لحظه آخر و پیش از آغاز امتحان درس می خوانند و بعضی مطالعه تا لحظه آخر را مناسب نمی دانند. به وسیله این رفتارها با ترسهای درونی مقابله و سطح اضطراب و استرس خود را کنترل می نمایند. در شب و روز امتحان نیز دانش آموزان از تجارب پیشین خود که تقویت مثبت بوده و نتایج مثبت آن را دیده اند استفاده می نمایند.

انزانی توضیح داد: علیرغم مطالب گفته شده نمی توان باورها و رفتار افراد را در شب امتحان تغییر داد، بلکه رفتار و باور و ترسهای زیر بنایی دانش آموزان را باید در طول سال تحصیلی شناسایی و سپس رفتار آنها را تغییر داد. از این رو توصیه می شود در شب های امتحان دانش آموزان به شیوه ای مطالعه نمایند که احساس آرامش و امنیت بیشتری به آنها می دهد.

این روانشناس با بیان اینکه به طور کلی دو نوع خیال پردازی هنگام مطالعه وجود دارد، گفت: بعضی از ابتدای مطالعه دچار خیال پردازی و بعضی پس از اندکی مطالعه دچار خیال پردازی می شوند. باید بدانیم خیال پردازی در ابتدای مطالعه امری طبیعی است چراکه بچه ها دچار ترس شدیدی شده اند و ذهن برای محافظت از فرد به سمت خیال پردازی می رود. این خیال پردازی می تواند هر محتوایی داشته باشد اما باید کنترل شود.

وی ادامه داد: از سوی دیگر بعضی پس از اندکی مطالعه دچار خیال پردازی زیادی می شوند. اولین توصیه این است که دانش آموزان توجه نمایند پس از چه مدت مطالعه دچار خیال پردازی شده و تا چه مدت می توانند ذهن را بر روی محتوای مورد مطالعه ثابت و متمرکز نگه دارند. سپس از تکنیک های تمرکز نظیر تمارین تنفس و یا افزایش آرامش و ریلکس کردن عضلات و... استفاده نمایند. همچنین تمیز بودن اتاق و میز مطالعه، خواب کافی، عدم گرسنگی، کاهش سر و صدا، استراحت میان مطالعه، دادن پاداش به خود هنگام مطالعه و... می تواند به افزایش تمرکز یاری کند.

انزانی همچنین به طول دادن زیاد مطالعه بعضی دانش آموزان نیز اشاره نمود و گفت: بعضی مطالعه دروس را به دلایل مختلفی نظیر ترس از اشتباه، ترس از شکست، ترس از خوب یاد نگرفتن و... طول می دهند. در چنین شرایطی دانش آموزان باید بدانند دقیقا چند فصل درسی را باید مطالعه نمایند، تا چه مدت می توانند تمرکز خود را بر روی محتوای درسی حفظ نمایند، مطالب را به قسمت های جزئی تر تقسیم نمایند و برای خواندن در بخش به خود تشویقی نظیر خوردن خوراکی محبوب و... بدهند. اینگونه عوامل مزاحم کاهش پیدا می نماید.

وی همچنین تاکید نمود که هر فردی نوع درس خواندن متفاوتی دارد و باید در گام نخست نوع درس خواندن خود را بیابیم تا با حفظ تمرکز، تشویق و یادآوری جملات مثبت به خود، تمرینات آرام بخش، نوشتن افکار منفی و دور ریختن آنها ذهن را خالی و برای مطالعه آماده کنیم.

این روانشناس درباره بی خیالی و بی تفاوتی بعضی دانش آموزان برای درس خواندن در شب امتحان، شرح داد: ذهن دارای مکانیسم دفاعی برای افزایش آرامش است. در شرایط استرس زایی نظیر شب امتحان بعضی افراد دچار انکار و بی تفاوتی نسبت به امتحان می شوند که منشا آن به عدم مطالعه در طول سال تحصیلی و ترس از مطالعه حجم زیاد درس در شب امتحان باز می شود. از این رو به طور کلی دچار انکار و بی تفاوتی می شوند تا آرامش خود را بدست آورند.

به گفته وی، در چنین شرایطی افراد بسیار به تمیزی اتاق، میز مطالعه و... اهمیت می دهند، دچار رفتارهای اهمال کارانه می شوند و به طور کلی به جز درس خواندن هر کاری انجام می دهند.

انزانی در خاتمه توصیه کرد: دانش آموزان باید با ترسها و اضطراب های خود آشنا باشند، استرس شب امتحان را مدیریت نمایند، زمان مناسب برای مطالعه خود را بشناسند، از مشوق های کوچک نظیر خوراکی های دلخواهد در میان مطالعه استفاده نمایند، مکان مطالعه را از عوامل مزاحم دور نگه دارند و نکات یاد شده را در نظر بگیرند تا بتوانند عوامل مزاحم هنگام مطالعه امتحان را کاهش دهند. اما به یاد داشته باشند که به طور کلی مطالعه در شب امتحان فایده ای ندارد جراکه آنچه مهم است سپردن اطلاعات به حافظه بلند مدت است. به والدین نیز توصیه می شود در شب امتحان عوامل مزاحم نظیر بحث و مشاجره و یا مهمان دعوت کردن یا به مهمانی رفتن را کاهش دهند تا دانش آموز با آرامش خیال برای امتحان آماده شود.